رضا الیاسی: سرانجام انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی به پایان رسید و با آرا مردم 121 منتخب اصلاح طلب، 83 منتخب اصولگرا، 65 منتخب مستقل و 11 منتخب عضو لیست صدای ملت به مجلس دهم راه یافتند. به این جمع باید 6 نامزد اقلیت مذهبی را هم اضافه کرد.
پایان انتخابات اما بازار رایزنی‌ها برای کسب کرسی‌های هیات رئیسه مجلس را داغ داغ کرده است. آنچنان که از یک سو تحلیل ها حول رقابت یا مصالحه لاریجانی و عارف بر سر کرسی ریاست مجلس می چرخد و از سویی دیگر بحثها بر سر کرسی های نواب رییسی مجلس دهم آغاز شده است. دو صندلی مهمی که طی چند سال گذشته در اختیار افرادی بوده است که اتفاقا از قدرت لابی گری خوبی در بین نمایندگان برخوردار بوده‌اند براساس تجربه همین سالهای گذشته است که می توان از کرسی‌های نایب رئیسی مجلس به جایگاه لابی های پنهانی تعبیر کرد.
عارف؛ عبور از کرسی ریاست و تکیه بر صندلی لابی‌های پنهان
اگرچه بحث ریاست مجلس دهم بین علی لاریجانی و محمدرضا عارف داغ است اما بسیاری بر این باورند که شانس رئیس فعلی مجلس برای تکیه مجدد بر کرسی ریاست بیش از حریف اصلاح طلب خود است، همانطور که علي يونسي وزير کابينه اصلاحات گفته است «قطعا همكاري ميان آقايان عارف و لاريجاني در مجلس آتي خواهد بود. به نظر من به همان دليل كه مصلحت بود آقاي عارف به سود آقاي روحاني در انتخابات رياست‌جمهوري كناره‌گيري كند در مجلس دهم نيز مصالح اصلاح‌طلبي و مجلس را در ارتباط با مديريت آن در اولويت قرار خواهند داد. آقاي لاريجاني در شرايط كنوني هم در حال ايفاي يك نقش تاريخي براي جريان اصلاحات و كشور است. مهم‌ترين خدمت علي لاريجاني به كشور و جريان‌هاي سياسي در مجلس نهم حمايت از تصويب برجام بود. اين كار را هيچ اصلاح‌طلبي نمي‌توانست به خوبي و تاثيرگذاري علي لاريجاني انجام دهد.»
همچنین صادق زیباکلام تحليلگر اصلاح طلب معتقد است «عارف، مي‌تواند ابوترابی مجلس دهم شود و اصلاح طلبان باید از ریاست لاریجانی بر مجلس حمایت کنند. از نگاه وي، مجلسی که لاریجانی در راس آن قرار بگیرد کارایی، نفود و قدرتش خیلی بیشتر از مجلسی است که عارف در راس آن قرار گیرد.»
از منظر این طیف محمدرضا عارف باید همان مسیر سال 92 را دنبال کند و از در مصالحه با لاریجانی وارد شود نه در رقابت. اگر عارف تن به این امر بدهد قطعا او گزینه اصلی برای نایب رییسی اول مجلس است. اتفاقی که اگر رخ دهد بعید نیست که همراهی اصولگرایان را نیز به همراه داشته باشد و او را با رایی قاطع به کرسی نایب رییسی بنشاند.
هرچند برخی اصلاح طلبان هم هستند که با توجه به تعداد راه یافتگان اصلاح طلب به مجلس دهم براین اعتقادند باید عارف تنها گزینه اصلاح طلبان برای انتخابات ریاست مجلس باشد.
مطهری؛ توان لابی گری در پارلمان را دارد؟
علی مطهری از اواخر مجلس هشتم و در ادامه در مجلس نهم در پی موضع گیری هایش در مقابل دولتهای احمدی نژاد و به سرانجام رساندن طرح هایی همچون سوال از رئیس جمهور و پیگیری طرح استیضاح محمود احمدی نژاد به یک چهره محبوب در عرصه سیاست تبدیل شده است.
تمایل مردم به مواضع سیاسی مطهری تا جایی ادامه داشته که وی در انتخابات 7 اسفند به عنوان دومین نماینده منتخب تهران برای ورود به مجلس دهم انتخاب شد.
موضع گیری های سیاسی مطهری در سال های اخیر باعث شده هم اصولگرایان و هم اصلاح طلبان از عملکرد مطهری دفاع کرده و از او به عنوان یک چهره فراجناحی در پارلمان یاد کنند. شاید همین امر باشد که او را ترغیب به اعلام کاندیداتوری برای کرسی نایب رییسی مجلس کرده است تا شاید او در دوره جدیدی از نمایندگی اش تبدیل به مرد لابی گر مجلس شود.
برخی از کارشناسان و تحلیلگران سیاسی معتقدند با توجه به موضع گیری های سیاسی علی مطهری و رای بالای او در انتخابات 7 اسفند و مقبولیت وی در میان اصولگرایان و حتی اصلاح طلبان باید شانس زیادی را برای مطهری در عرصه انتخابات نایب رئیسی مجلس قائل شد.
جلالی؛ گزینه مورد اعتماد لاریجانی
بدون تردید کاظم جلالی را باید نزدیک ترین نماینده به رئیس مجلس فعلی دانست، مردی که می تواند یکی از گزینه های لاریجانی برای کسب کرسی نایب رئیسی باشد.
جلالی در مجلس نهم روزهای متفاوتی را در مقایسه با مجلس هشتم سپری کرد و در شرایطی که در مجلس هشتم سمتی به جز سخنگویی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نداشت در مجلس نهم جایگزین احمد توکلی در سمت ریاست مرکز پژوهش های مجلس شد و علاوه بر این به عنوان رئیس فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت نیز انتخاب شد.
جلالی گرچه پیش از انتخابات با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد در انتخابات مجلس دهم شرکت نخواهد کرد. اما در نهایت این اتفاق عملیاتی نشد و وی کاندیدا شد. کاندیداتوری او از حوزه انتخابیه تهران سبب نشد اصولگرایان او را در لیست خود قرار دهند از همین رو اصلاح طلبان در یک یارگیری جدید او را در لیست نهایی خود گنجاندند تا در نهایت جلالی نیز با رایی بالا این بار نماینده تهرانی ها در پارلمان باشد.
در این شرایط که چهره‌هایی همچون عارف و مطهری به عنوان جدی ترین گزینه های نایب رئیسی مجلس مطرح هستند بعید به نظر نمی رسد که جلالی نیز شانس خود را برای انتخابات نایب رئیسی مجلس دهم امتحان کند. تکیه او در این تصمیم می تواند بر قدرت نفوذ و لابی لاریجانی بر مجلس باشد.
پزشکیان؛ اصلاح طلب با تجربه پارلمان
چهارمین گزینه احتمالی نامزد شدن درانتخابات نایب رئیسی مجلس مسعود پزشکیان است. نماینده اصلاح طلبی که در سال های اخیر نیز بارها خود را در معرض رای نمایندگان برای حضور در هیات رئیسه قرار داده است.
اگرچه با حضور چهره هایی همچون عارف و مطهری عملا شانس پزشکیان برای رسیدن به کرسی نایب رئیسی مجلس اندک است اما در صورتی که عارف در انتخابات ریاست مجلس با لاریجانی مصالحه نکند و قصد ریاست مجلس را داشته باشد شرایط برای پزشکیان متفاوت می شود. چرا که اگر رقابت برای کسب کرسی ریاست بین لاریجانی و عارف جدی باشد و مصالحه ای صورت نگیرد، علی لاریجانی در صورت شکست به احتمال فراوان در انتخابات نایب رئیسی نیز شرکت نمی کند و یک کرسی برای رقابت بین کاندیداها باز خواهد شد.