در حالی که روند نزولی نرخ تورم در اقتصاد ایران ادامه دارد و آنچنان که مرکز آمار اعلام کرده است نرخ تورم در فروردین ماه به 14.5 درصد رسیده است مسئولان اقتصادی کشور با تاکید بر افزایش شکاف میان نرخ تورم و نرخ سود سپرده های بانکی از کاهش نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم خبر داده اند. در همین رابطه ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده است در نشست سه شنبه هفته جاری شورای پول و اعتبار موضوع کاهش نرخ سود سپرده های بانکی بررسی می شود.
این در حالی است که بسیاری از بازارهای مالی ایران در انتظار تصمیم شورای پول و اعتبار مبنی بر کاهش نرخ سود سپرده های بانکی هستند و آینده فعالیت این بازارها به این تصمیم مهم گره خورده است.
در این میان بازار بورس بیشترین تاثیرپذیری را از میزان سود سپرده های بانکی دارد. به طوری که بسیاری از کارشناسان معتقدند بالا بودن نرخ سود بانکی بیشتری ضربه را به بازار بورس وارد کرده است و در صورت کاهش نرخ سود رونق به بورس بر می گردد.
در همین رابطه رئیس سازمان بورس با بیان اینکه بزرگترین اخلال نظام اقتصادی در موسسات غیر مجاز و سودهای بانکی است گفت: برخی از این موسسات و حتی بانک ها آخرین مصوبات بانک مرکزی را در خصوص کاهش نرخ بهره بانکی رعایت نمی کنند.
رئیس سازمان بورس ادامه داد: یکی از ریسک های بازار سرمایه که هنوز سایه آن بر بازار سرمایه قرار دارد ، نرخ سود بانکی است که باید تمام فعالان بازار سرمایه و رسانه ها تلاش کنند که این موضوع نیز با توجه به کاهش نرخ تورم بر طرف شود.
وی تصریح کرد: نرخ سود بانکی در وضعیت فعلی هم بازار سرمایه را تحت تأثیر منفی قرار می دهد و هم به نفع صنعت بانکداری نیست و احتمال خطر ورشکستگی بانک ها را رقم می زند ، بنابراین باید تلاش جدی در خصوص رفع این مشکل صورت گیرد .
فطانت افزود: مسئولان اقتصادی و تصمیم گیران در خصوص کاهش نرخ بهره بانکی متفق القول هستند ما هم در این برهه زمانی تلاش می کنیم که کاهش نرخ سود سپرده بانکی سریعتر با مصوبات مطابقت داده شود.
علاوه بر این وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به فاصله زیاد میان نرخ تورم و سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی، از برنامه جدی ساماندهی نرخ سود بانک‌ها خبرداد و گفت: نرخ بالای سود بانکی برای بازار سرمایه مشکل ساز شد.
علی طیب نیا با بیان اینکه با توجه به کاهش محسوس نرخ تورم در دو سال اخیر، فاصله نرخ تورم و نرخ سود سپرده و تسهیلات بانک ها زیاد شده است، گفت: ساماندهی نرخ سود بانک ها جدی است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به برخی مشکلات ناشی از بالا بودن نرخ سود بانک ها به ویژه برای فعالان اقتصادی گفت : فعالان اقتصادی حاضر نیستند نرخ سودی را که حداقل ۱۲ درصد بیشتر از نرخ تورم است، پرداخت کنند.
وزیر اقتصاد افزود: یکی دیگر از عوارض سوء نرخ سود بالای بانکی آن است که در سبد دارایی های نظام بانکی کشور سرمایه گذاری های ریسک آور و پرریسک افزایش می یابد، زیرا تنها فعالیت های با ریسک بالا، نرخ سود بالا را تامین و پرداخت می کند.
طیب نیا با بیان اینکه به صورت جدی تصمیم داریم، نرخ سود بانکی را ساماندهی کنیم، گفت: البته بر اساس منطق اقتصادی، قواعد شرعی و نظام بانکداری اسلامی نمی توانیم کاهش نرخ سود بانکی را به صورت دستوری و از طریق بخشنامه انجام دهیم.
وی افزود: برنامه های مفصلی برای حل این مشکل داریم که بخشی از آن در احکام قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر پیش بینی شده است. افزایش سرمایه بانک ها، ‌ افزایش پرداخت بدهی دولت به بانک ها، وصول معوقات و فروش اموال و دارایی های مازاد نظام بانکی کشور از این برنامه است که می تواند مشکل کمبود منابع نظام بانکی را کاهش دهد.
در این شرایط کارشناسان اقتصادی تحلیل های متفاوتی را درباره آینده بازار بورس مطرح می کنند. شاهین شایان آرانی از کارشناسان بازار سرمایه در این رابطه گفت: با کاهش نرخ سود بانکی رغبت سرمایه گذاران برای نگهداری پول در بانک ها کاهش می یابد و منابع خود را از بانک ها خارج می کنند و به بازارهای دیگر می برند. بخشی از این منابع ممکن است به سمت بورس برود و سرمایه گذاری های جدیدی را در بورس انجام دهد.
وی متذکر شد: این اتفاق خوب است، اما به شرط آنکه منابعی که به سمت بورس سرازیر می شود، بادقت و حرفه ای گری سرمایه گذاری شود و یک دفعه موجی وارد بازار نشویم؛ چرا که این موضوع می تواند اثر مخرب روی شاخص و قیمت سهام بگذارد.
همچنین امیر افسر دیگر کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه بازار پول رقیب بازار سرمایه است و زمانی که نرخ سود بانکی افزایش یابد به تبع آن بخشی از نقدینگی از بازار خارج و به سمت بانک ها روانه می شود، ادامه داد: بدیهی است با کاهش نرخ سود بانکی مطلوبیت سرمایه گذاری در بانک کاهش می یابد و بخشی از سپرده های بانکی به بازار سرمایه تزریق می شود بنابر این افزایش شاخص در معاملات امروز را می توان تحت تاثیر خبر کاهش نرخ سود بانکی دانست.