خوانا

پایگاه خبری تحلیلی

» . . .

آخرین اخبار

تاریخ انتشار : ۱۲ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۳:۴۱
کد خبر : 20288
Share

روزگار سخت تالاب شادگان و مردمانش

حسن، جوان 22 ساله از اهالی روستای رگبه در تالاب بین‌المللی شادگان است که روزهای خود را با قایق در تالاب می‌گذراند. کارش گردش مسافران با قایق است و از این طریق امرار معاش می‌کند. حسن می‌گوید با پولی که از قایق درمی‌آورم خرج مادر، برادر و 2 خواهرم را می‌دهم.

حسن، جوان 22 ساله از اهالی روستای رگبه در تالاب بین‌المللی شادگان است که روزهای خود را با قایق در تالاب می‌گذراند. کارش گردش مسافران با قایق است و از این طریق امرار معاش می‌کند. حسن می‌گوید با پولی که از قایق درمی‌آورم خرج مادر، برادر و 2 خواهرم را می‌دهم.
فاروق، جوان دیگری که در خانواده‌ای دامدار بزرگ شده و از بچگی به گاومیش‌داری مشغول است، صبح‌ها گاومیش‌ها را در تالاب رها می‌کند و بعد از ظهرها شیر آن‌ها را دوشیده و در شهر می‌فروشد. به قول خودش از این طریق برای خانه نان‌آوری می‌کند. پدرش ماهی‌گیر است و مادرش با دیگر اعضای خانواده علاوه بر ساخت انواع صنایع‌دستی از نیزارهای تالاب، در گاومیش‌داری کمک می‌کنند. مردم حاشیه تالاب بین‌المللی شادگان با بهره‌برداری از این تالاب معیشت خود را می‌گذرانند. زنان، مردان و حتی کودکان روستاهای تالاب در کارهای صیادی و دامداری کمک می‌کنند، به‌طوری که تمام اعضای خانواده در حد توان خود اقتصاد خانواده را می‌چرخانند.
روستانشینان تالاب بین‌المللی شادگان به کارهای صیادی، دامداری و ساخت انواع صنایع‌دستی از نیزارها و نخل‌های تالاب مشغولند و هزینه‌های زندگی خود را از این طریق تامین می‌کنند. زنان روستا ابتدای ورودی تالاب زیر سایبان‌هایی از جنس نیزار ماهی می‌فروشند. دختران در خانه به ساخت انواع صنایع‌دستی مشغولند و پسران نیز در کار صیادی و دامداری به پدران خود کمک می‌کنند.
تالاب بین‌المللی شادگان ظرفیتی نهفته در گوشه‌ای از خوزستان است که با وسعت 450 هزار هکتاری اکوسیستمی گسترده با انواع گونه‌های آبزیان پرندگان و گیاهان را تشکیل داده است که می‌توان از هر بخش از این اکوسیستم بهره‌برداری اقتصادی کرد.
این تالاب در تامین اشتغال مردم مناطق پیرامون خود نقش زیادی داشته است اما متاسفانه در چند سال اخیر به دلیل بی‌توجهی مهجور مانده و روز به روز رو به نابودی می‌رود. تالابی که زمانی پرآب بوده و معيشت مردم روستاهاي پيرامون خود را تامين و در چهار فصل سال پذیرای گردشگران بود، این روزها به آب راهه‌ای تبدیل شده که زلالی خود را از دست داده است.
خشکی تالاب بین‌المللی شادگان به این علت است که حق‌آبه‌ آن در چند سال اخیر به دلیل برداشت‌های مکرر آب از سرشاخه‌ها و ساخت سدهای متعدد بر منابع آبی خوزستان تامین نشده است. از سوی دیگر عبور لوله‌های نفتی، ورود زه‌آب‌های نیشکر و صنایع‌جانبی آن مانند شرکت الکل‌سازی و شرکت نئوپان‌سازی، عرصه را برا ادامه حیات این تالاب تنگ کرده است.
در کنار ورود فاضلاب‌های صنعتی، شهری و کشاورزی به تالاب بین‌المللی شادگان اخیرا احداث کارخانه فولاد در نزدیکی تالاب، حیات آن را مورد تهدید قرار داده است.
نابودی تالاب بین‌المللی شادگان نه‌تنها به اکوسیستم جانوری و گیاهی آن ضربه می‌زند بلکه زندگی روستاهای اطراف و حتی شهرستان شادگان را مورد تهدید جدی قرار می‌دهد. در حال حاضر بهره‌برداری اقتصادی مستقیم و غیرمسقیم حاصل از این تالاب معیشت روستاییان اطراف و نیازهای غذایی مردم شهرهای اطراف را تامین کرده است.
تالاب شادگان ظرفیتی است که دارای ابعاد متنوعی برای بهره‌برداری اقتصادی است، به طوری که می‌توان از جای جای آن بهره‌مند شد و از سوی دیگر با توسعه مراکز تفریحی و خدماتی در آن زمینه ورود گردشگران داخلی و خارجی به منطقه را فراهم کرد که این کار علاوه بر اشتغالزایی، منابع مالی فراوانی را برای منطقه می‌آورد.
سالانه تسهیلات کم بهره و بدون بهره زیادی برای احداث حوضچه‌هاي پرورش آبزیان تخصیص داده می‌شود، در حالی که تالاب شادگان بدون هیچ‌گونه هزینه‌ای و به صورت خدادادی و طبیعی منبع اشتغال و تولید انواع آبزیان است.
تالاب بین‌المللی شادگان تا چند سال‌گذشته که حق‌آبه آن تامین می‌شد در کنترل گرد و غبار و ریزگردها نقش زیادی ایفا می‌کرد. امروز مهمترین منبع تولید ریزگردها که به معضل جدی برای مردم استان تبديل شده و هزینه‌های اجتماعی فراوانی را روی دست دولت و جامعه گذاشته، همین نابودی تدریجی این تالاب و تالاب هورالعظیم است.
اميرحسين منتظرحجت، كارشناس و محقق اقتصاد منابع‌طبيعي و محيط‌زيست در خصوص بهرمندی اقتصادی از تالاب بین‌المللی شادگان اظهاركرد:​ براساس تحقيقاتي كه امسال انجام داديم ارزش سالانه صيادي در تالاب شادگان 48 ميليون دلار در سال برآورد شده كه نشان مي‌دهد اين تالاب بدون اين‌كه هزينه‌اي داشته باشد برای استان و کشور بازدهي دارد
وی بيان‌كرد:​ ارزش سالانه خدمات دامداري و باغداری در این تالاب به ترتیب 332 ميليون دلار و 39 ميليون دلار است. همچنین ارزش خدمات غیراستفاده‌ای تالاب شادگان 187 ميلیون دلار برآورد شده که اين مبلغ نشان مي‌دهد كه افرادي كه از اين تالاب نفع مي‌برند فراتر از يك منطقه و استان هستند.
منتظرحجت تصریح‌کرد: ارزش اقتصادي خدمات کشاورزی اين تالاب 47 ميليون دلار است كه رقم بزرگي است؛ همچنین 222 ميليون دلار ارزش زمين​هاي تحت اشغال تالاب شادگان توسط ساکنان پیرامون آن است و به‌طور كلي ارزش اشتغال در تالاب شادگان به‌طور مستقيم و غيرمستقيم 938 ميليون دلار در سال می‌باشد.
وی خاطرنشان‌كرد: گردشگري از ظرفيت​هاي بسيار خوب و پردرآمد تالاب شادگان است كه متاسفانه خيلي كم به آن توجه شده و طبق برآورد در تحقيقات ارزش خدمات گردشگری تالاب 123 هزار دلار در سال است. هيچ‌گونه امكانات رفاهي توريستي در اين تالاب ايجاد نشده در حالي كه كلي پتانسيل براي توسعه دارد
این عضو هیات علمی دانشگاه شهیدچمران اهواز گفت:​ به‌طور مستقيم تالاب شادگان يك ميليارد و 600 ميليون دلار براي جامعه پيرامون خود ارزش اقتصادی دارد.
وي افزود: علاوه بر اين تالاب شادگان كاركردهاي زيادي دارد. در حال حاضر طوفان‌هاي گرد و غبار به استان‌هاي شمال و حاشيه دريايي خزر كشيده شده است. اگر اين تالاب بتواند بخشی از منشاء گرد و خاك را بپوشاند، بهره​وري آن به كل كشور خواهید رسید و دیگر هزینه‌هایی که برای مقابله با پدیده ریزگرها صرف می‌شود به‌هدر نمی‌رود.
اين استاد دانشگاه عنوان‌كرد: همين كه تالاب گرد و غبار را جذب كند علاوه بر مردم كشور ما، كشورهاي همسايه نيز از آن بهره‌مند مي‌شوند و بنابراين ارزش تالاب شادگان بين‌المللي است.
منتظرحجت بيان‌كرد: خدمات تالاب شادگان محدود به يك سال نيست بلكه يك موهبت زيستي است كه در طول ساليان مي‌توانيم از آن بهره‌مند شويم؛ نتایح تحقیقات نشان می‌دهد که قیمت این سرمایه زیست‌محیطی برای یک بازه زماني صد ساله 638 ميليارد دلار است.
وی خاطرنشان‌كرد: سهم تالاب شادگان در توليد ناخالص استان 7 درصد است كه نشان مي‌دهد توليد ما از اين سرمايه موجود چقدر است. متاسفانه بهره‌مندي ما از اين ظرفيت كم نظير خيلي پايين است و بايد بيش از اين باشد.
منتظرحجت با اشاره به اثرات مخرب از بین رفتن تالاب بین‌المللی شادگان تصريح‌كرد:​ امروز این تالاب با تهديدهاي جدي روبه رو شده است كه مشكلات زيست‌محيطي همگاني هستند. تخريب محيط‌زيست موجب بروز پديده‌هاي آلودگي هوا و باران​هاي اسيدي می‌شود كه هركدام به سهم خود هزينه‌هاي اجتماعي فراوان را به جامعه تحميل می‌کنند.
وي خاطرنشان‌کرد: تخيله زباله‌هاي شهري در محدوده تالاب و زه‌آب​ها‌ي صنعتي برخي از كارخانه‌هاي پيرامون نابودي اين تالاب را رقم زده​اند. از طرفي تكه تكه كردن تالاب به واسطه احداث جاده‌های متعدد، تهدیدی جهت از بین بردن این تالاب است.
مردم روستاهاي اطراف تالاب بين‌المللي شادگان از وضعیت تالاب نگرانند زیرا زندگی و معیشتشان به حيات آن وابسته است. بسیاری از اهالی با خشك شدن قسمتي از تالاب كه قبلا از آن امرار معاش مي‌كردند به شهرها مهاجرت کرده و به شغل‌هاي کاذبی همچون دست‌فروشی مشغول شده‌اند. مردمی که روزی بهترین انواع لبنیات و صنایع‌دستی را تولید می‌کردند امروز از سر ناچاری به شهر مهاجرت كرده‌اند. آینده حسن، فاروق و جوانان روستاهای اطراف به زنده ماندن تالاب شادگان گره خورده و اگر تالاب شادگان خشک شود و اقدامی برای بهبودی آن انجام نگیرد...! واقعا چه خواهد شد؟


پیوند کوتاه :


Telegram

نظرات بینندگان:

نام :
ایمیل :
* نظر:
* کلمه امنیتی:
 
پر کردن فیلد های ستاره دار (*) اجباری است.