احسان بداغي:

«دوپينگ لاريجاني اثر نكرد»؛ 5 دقيقه‌يي قبل از اعلام رييس مجلس، حميد رسايي اين جمله را جلوي چشم خبرنگاران گرفت تا اعلام كند كه برنده بازي استيضاح، او و همفكرانش هستند. كساني كه در جلسه استيضاح شمع محفلشان غلامعلي حداد عادل بود. نخستين پيروزي سياسي او در مقابل نزديكان علي لاريجاني بعد از 6 سال رقم خورد. اكثريت مجلس در بازي اقليت گير افتاد. صبح چهارشنبه با يك خبر مهم در مجلس آغاز شد؛ فراكسيون رهروان نتوانسته براي استيضاح به جمع‌بندي برسد. درهاي صحن علني كه باز شدند، فضاي مجلس زير سايه اين خبر بود، سايه‌يي كه تا پايان باقي ماند. 5 ساعت و نيم لابي موافقان استيضاح از همان دقيقه اول شروع شد. مخالفان استيضاح اما در اين 5 ساعت و نيم نتوانستند جبهه خود را تقويت كنند. رديف دوم صندلي‌هاي مجلس، جايي كه حدادعادل در كنار مرندي از اول تا آخر جلسه استيضاح نشسته بودند مرجع اصلي استيضاح‌كنندگان بود. تقريبا لحظه‌يي نبود كه يكي از آنها بالاي سر صندلي رييس فراكسيون اصولگرايان مشغول گفت‌وگو نباشد. يكي از راه مي‌رسيد و ديگري كه پيغامي را گرفته بود دور مي‌شد. 5 ساعت و نيم تمام هر جاي صحن را كه نگاه مي‌كرديم يكي از استيضاح‌كنندگان در حال رايزني بود. اتفاقات اصلي ميان صندلي‌هاي عقبي مجلس مي‌افتاد، شلوغي مجلس اما در رديف‌هاي جلو بود. همانجا كه دولتي‌ها نشسته و مخالفان استيضاح دورشان را گرفته بودند. بايد ساعت از 8 و نيم صبح به 14 بعدازظهر مي‌رسيد تا مشخص شود آن شلوغي جلوي صحن بازي را به خلوت صندلي‌هاي عقبي و گپ‌هاي چشم در چشم استيضاح‌كنندگان با نمايندگان باخته است. صحن علني با سخنان عليرضا زاكاني در موافقت با استيضاح شد و موسي غضنفرآبادي آن را ادامه داد. سخناني كه هيچ شوري نداشتند، گويي اينكه اين دو از تريبون مجلس براي خودشان حرف مي‌زدند. صحن مجلس آنقدرها به هم ريخته بود كه كسي به صحبت‌هاي اين دو توجه چنداني نكند. موافقان استيضاح لابي خود را ادامه مي‌دادند و مخالفان هم حلقه جلوي مجلس را دور دولتي‌ها حفظ كرده بودند. تا اينجاي كار فضا به نفع فرجي‌دانا بود. سيد حسين نقوي حسيني اما ورق را برگرداند، نماينده‌يي از فراكسيون رهروان يا همان طيف اكثريت مجلس. كسي توقع نداشت اين‌گونه به دفاع استيضاح بپردازد، اما سخنان آتشين او دقايقي مجلس را ساكت كرد. با خود فيلمي آورده بود از سابقه معاونان فرجي‌دانا و همين‌طور فايل صوتي از او؛ «من هم مي‌توانستم به نمايندگان رشوه و مجوز دانشگاه بدهم تا كاري به كارم نداشته باشند.» سنگيني سايه همين يك جمله تا آخر جلسه استيضاح روي سر فرجي‌دانا باقي ماند و عاقبت كار خود را كرد. نقوي حسيني بعد از 15 دقيقه پيروزمندانه از پشت تريبون مجلس پايين آمد، حلقه استيضاح‌كنندگان به دور او نشان از رضايت آنها از سخنان سومين مدافع استيضاح داشت؛ صورتش را غرق بوسه كردند. يكي آن ميانه منتظر بود تا آخرين بوسه را بر صورت نقوي حسيني بنشاند؛ بوسه‌يي كه نخستين بهت اكثريت مجلس بود؛ محمدرضا باهنر. مخالفان استيضاح چند روزي روي لابي‌گري او براي جلب حمايت نمايندگان براي فرجي‌دانا حساب كرده بودند. مرد اول لابي‌هاي مجلس اما بوسه سياسي ديروز خود را تقديم ناطق آتشين‌ترين نطق دفاعيه از استيضاح كرد. نطق‌هاي بعد از نقوي حسيني هم خيلي نكته خاصي نداشتند؛ نه نطق اصفري، نه زارعي و نه قاسم جعفري. شايد بيشتر مجالي بودند براي رايزني نمايندگان در داخل صحن. استيضاح‌كنندگان يك ساعت و نيم حرف‌هاي خود را زدند. دو ناطق بعدي را فرجي‌دانا انتخاب كرده بود؛ جواد هروي و غلامعلي جعفرزاده. يك ساعت درباره وضعيت آموزشي و علمي دانشگاه‌ها صحبت كردند. اول سخن مخالفان استيضاح علي لاريجاني كرسي رياست جلسه را به ابوترابي فرد سپرد و از صحن بيرون رفت. صحني كه لبريز از هياهو شده بود، بي‌آنكه كسي تلاشي براي كنترل آن داشته باشد. تا قبل از ابوترابي، لاريجاني چندباري براي حفظ نظم جلسه تذكرهايي داده بود، ابوترابي فرد اما تمايلي به دادن تذكر نداشت. همين هم چند باري باعث اعتراض جواد هروي و غلامعلي جعفرزاده شد. در يك ساعت از نطق مخالفان استيضاح تنها آن دقايقي كه جواد هروي از پرونده بورسيه‌ها سخن مي‌گفت كمي نمايندگان آرام گرفته بودند. ساعت كمي از 11 گذشته بود كه نوبت به فرجي‌دانا رسيد. تا مي‌توانست از عملكرد خود آمار و ارقام ارائه كرد، صداي «احسنت، احسنت» نمايندگان كمي دل دولتي‌ها را آرام كرده بود. گويا فرجي‌دانا يك بار ديگر ورق را برگردانده است. در جايگاه خبرنگاران همه مي‌گفتند فرجي‌دانا با اين استدلال‌ها دوباره ابقاء شد. لابي مخالفان استيضاح در صحن مجلس اما از چشم‌ها افتاده بود. فرجي‌دانا هر چند دقيقه يك سند رو مي‌كرد و به رييس مجلس مي‌داد. لاريجاني كه حالا باز هم به صحن برگشته بود، با لبخندي رضايتبخش‌ دانه‌دانه اسناد را مي‌گرفت و جلوي خود مي‌گذاشت. كار به سند استعلام وضعيت معاونان وزارت علوم كه رسيد، عليرضا زاكاني نتوانست طاقت بياورد. به جايگاه هيات رييسه رفت و سند را گرفت. در آن برگه چه نوشته بود را كسي ندانست. اما چهره برافروخته زاكاني وقتي با سرعت به صندلي خود باز‌مي‌گشت حكايت از آن داشت كه نوشته‌هاي آن برگه چندان باب ميل او نيست. فرجي‌دانا دفاع مي‌كرد و استيضاح‌كنندگان به رايزني‌هاي خود ادامه مي‌دادند. حدادعادل هنوز هم مرجع اصلي مشورت آنها بود. ساعت به دوازده كه رسيد به پيشنهاد لاريجاني راي گرفتند تا جلسه را ادامه دهند. مي‌خواستند زودتر تكليف را مشخص كنند. فرجي‌دانا يك ساعت و بيست دقيقه تمام دفاع كرد و پايين آمد. حالا نوبت به دو استيضاح‌كننده نهايي بود تا آخرين حرف‌ها را بزنند؛ بيژن نوباوه و الياس نادران. اولي با خود كليپي آورده بود از گزارش‌هاي شبكه‌هاي خارجي. اولش مشكل اتاق فرمان نگذاشت تا كليپش را كامل پخش كند، مشكل اتاق فرمان كه رفع شد علي لاريجاني دستور ايست داد. مي‌گفت اين جور چيزها در شان مجلس نيست. در ميانه صحن هم لحظاتي فريادهاي كمال‌الدين پيرموذن از سر عصبانيت نگاه‌ها را به سمت خود چرخاند. نوباوه كمي اصرار كرد، اما وقتي ديد اصرارش فايده ندارد ادامه داد. گفت كه آمارهاي وزير را قبول ندارد و تاكيد كرد كه دانشگاه‌ها در مرز خطر هستند. پانزده دقيقه حرف زد و بعد از او هم پانزده دقيقه الياس نادران همين سخنان را تكرار كرد. سكانس آخر فرجي‌دانا در قامت وزير علوم از پايان سخنان نادران آغاز شد، سكانسي كه تنها نيم ساعت طول كشيد. نادران هنوز برگه‌هايش را از روي تريبون جمع نكرده بود كه فرجي‌دانا آمد و كنارش ايستاد، به نشانه دوستي دستي با هم دادند و به شانه هم زدند. صحنه‌يي كه البته خيلي شبيه داستان تكراري «رقابت و رفاقت» نبود.

نيم ساعت آخر فرجي‌دانا از بورسيه‌ها شروع شد. آنقدر گفت و گفت كه دولتي‌ها ترسيدند زمان كم بياورد. جهانگيري و انصاري، معاونان رييس‌جمهور دست به كار نوشتن توصيه نامه به او شدند تا در وقت خود كم نياورد. صحن بيشتر از همه ساعات قبلي آن به هم ريخته بود. فرجي‌دانا دفاعيه خود را ارئه مي‌كرد و نمايندگان سرشان به رايزني گرم بود. استيضاح‌كنندگان بيشتر از هر لحظه ديگري در صحن پخش شده بودند و موافقان استيضاح كمتر به چشم مي‌آمدند. ورق‌هاي كاغذ بود كه در اين دقايق بين نمايندگان رد و بدل مي‌شد. عده‌يي از استيضاح‌كنندگان دقايقي طولاني در راهروي كنار صندلي حدادعادل ايستاده بودند و از جاي خود تكان نمي‌خوردند. حدادعادل هم در اين دقايق بي‌آنكه با كسي حرفي بزند تحولات صحن را نگاه مي‌كرد؛ دفاعيات فرجي‌دانا و رايزني اوج گرفته استيضاح‌كنندگان. ساعت به 14 نزديك مي‌شد، فرجي‌دانا حرفش را تمام كرد. اين نقطه پايان بر عمر كوتاه وزارت وي بود. بلافاصله به قسمت هيات رييسه رفت و با رييس مجلس و ديگران چند دقيقه‌يي خوش‌وبش كرد. پايين جايگاه هيات رييسه حميد رسايي با دست اشاره مي‌كرد كه فرجي‌دانا بايد از آنجا پايين بيايد. هنوز دولتي‌ها در صحن بودند كه صندوق‌ها را آوردند و بعد از آن برگه‌هاي راي بين نمايندگان پخش شد. لاريجاني پيشنهاد حكميت داد؛ گفت اگر مي‌شود وزير علوم دو معاون خود را بركنار كند. جهانگيري هم پاسخ فرستاد كه اين كار را مي‌كنيم. حالا ديگر هياهوها به اوج مي‌رسيد. گاهي از ميان نمايندگان فريادهايي به نشانه موافقت يا مخالفت با استيضاح بلند مي‌شد. تقريبا هيچ كس سر جايش ننشسته بود. صندوق‌ها را كه بالا بردند گمانه‌زني‌ها از نتيجه راي‌گيري آغاز شد. بيست دقيقه‌يي همه‌چيز در تعليق بود. آنجا در منتهي‌اليه جايگاه هيات رييسه چند نفري از نمايندگان مشغول شمارش آرا بودند و چشم بقيه به آن جمع دوخته بود. تعليق را اما محمد دهقان از بين برد، وقتي كه از جمع شمارنده‌هاي راي جدا شد و جلوي جايگاه هيات رييسه آمد و پيروزمندانه دو انگشت شصت خود را به سمت پايين گرفت. معناي حركتش مشخص بود؛ وزير بركنار شد. خنده‌هاي معنادار استيضاح‌كنندگان تكليف را مشخص كرد، وقتي كه پيروزمندانه در راهروهاي مجلس به هم تبريك مي‌گفتند. پنج دقيقه بعد لاريجاني اين نتيجه را براي طرح استيضاح اعلام كرد؛ 145 راي موافق، 110 راي مخالف و 15 راي ممتنع. اين يعني پايان كار فرجي‌دانا در وزارت علوم.