نگار نخلی/ کافی است به بهانه تفریح به ساحل رودخانه کارون در اهواز بروید تا ضمن آزرده شدن با بوی تند فاضلاب، شاهد لوله‌های قطوری در گوشه گوشه این رودخانه باشید که آب سیاه و کدر را به خورد کارون می‌دهند. این همان آبی است که بسیاری از مردم خوزستان برای مصارف شرب از آن استفاده می‌کنند و این اتفاق ناگوار به محیط زیست و بر پیکر رودخانه کارون آسیب جدی وارد می‌کند؛ کارونی که به گفته معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور، حالا به کانالی از فاضلاب تبدیل شده است. ورود انواع فاضلاب به کارون نه تنها مردم را برای تأمین آب مورد نیازشان با مشکلاتی مواجه می‌سازد، بلکه هزینه‌های بسیاری هم به آنان تحمیل می‌کند.
 ورود حجم بالای فاضلاب به کارون
«غـــلامرضا رئیســـی»، مــدیــر کنترل کیفیت و نظارت بر بهداشت آب و فاضلاب اهواز در خصوص فاضلاب‌های ورودی به کارون بزرگ گفت: حجم فاضلاب‌هایی که از بالادست به این رودخانه می‌ریزد، قابل توجه است. همچنین بواسطه سدسازی‌های متعدد و طرح‌های انتقال آب نیز دبی رودخانه کارون بشدت کاهش پیدا کرده که همین مسأله موجب نگرانی مردم و دوستداران محیط زیست شده است. ورود فاضلاب به رودخانه‌ها هیچ‌گونه توجیهی ندارد، اما ساماندهی و بازگرداندن این فاضلاب‌ها نیازمند تأمین اعتبار است. در سالیان گذشته با اعتبارات بانک جهانی تقریباً 50 درصد فاضلاب‌های ورودی در اهواز ساماندهی شده، اما متأسفانه بخش عمده فاضلاب‌ها که با چشم هم قابل رؤیت است از قسمت شرقی رودخانه کارون با حجم بالا وارد آب می‌شود.
تکمیل طرح تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز
مدیر کنترل کیفیت و نظارت بر بهداشت آب و فاضلاب اهواز گفت: با پیگیری‌های استاندار خوزستان، مبلغ 50 میلیارد تومان برای جمع‌آوری فاضلاب‌های باقی مانده در نظر گرفته شده که در صورت تخصیص اعتبار تا پایان امسال می‌توانیم بخش عمده این فاضلاب‌ها را جمع‌آوری کرده و پس از آن به تصفیه خانه شرق اهواز منتقل کنیم.
رئیسی درباره تکمیل طرح تصفیه‌خانه فاضلاب شرق اهواز افزود: برای تکمیل این طرح محل تأمین اعتبار مشخص شده و پیش‌بینی می‌کنیم حداکثر تا پایان امسال تصفیه خانه وارد مدار شود. تصفیه خانه شرق اهواز از بزرگترین تصفیه خانه‌های فاضلاب خاورمیانه به شمار می‌رود که می‌تواند علاوه بر جمع‌آوری فاضلاب‌های شهر اهواز پس از تصفیه، آب مورد نیاز زمین‌های کشاورزی اطراف تصفیه خانه را تأمین کند. همچنین بخش دیگری از این آب‌ قرار است برای احیای تالاب شادگان مورد استفاده قرار گیرد.
وی با اشاره به تلاش آبفای اهواز برای حذف فاضلاب‌های ورودی به رودخانه کارون اظهارداشت: در غرب اهواز با موانع و مشکلات کمتری روبه‌رو هستیم، اما برای آنکه این تصفیه‌خانه بتواند گنجایش پذیرش حداکثر فاضلاب غرب رودخانه کارون را داشته باشد لازم است این تصفیه خانه ارتقای ظرفیت یابد. ورود سموم کشاورزی به رودخانه کارون یک عامل تهدیدکننده به شمار می‌رود که با کاهش چشمگیر دبی رودخانه (براثر سدسازی و طرح‌های انتقال آب) می‌تواند موجب افزایش غلظت عوامل بیماری زا مثل باکتری‌ها و ویروس‌ها شود که این مسأله باید به‌عنوان یک عامل خطرناک برای سلامت مردم مدنظر قرار بگیرد.
رئیسی درمورد بستر ماسه‌ای رودخانه کارون گفت: بستر ماسه‌ای رودخانه کارون بخش عمده آلاینده‌هایی را که وارد آب می‌شود به خود جذب می‌کند و این آلودگی‌ها در زمان نخستین بارندگی‌ها یا حالت سیلابی رودخانه در فرآیند تصفیه کاملاً قابل رؤیت است. به همین دلیل است که کارشناسان و متخصصان محیط زیست معتقدند نباید با سدسازی مانع از وقوع سیلاب‌ها شویم چرا که این پدیده باعث می‌شود آلودگی‌هایی که در تابستان و پاییز در کف رودخانه انباشته شده شسته و از رودخانه خارج شود. سیلاب‌ها علاوه بر آنکه رودخانه را احیا می‌کنند آب سالم تری را هم در اختیار آبزیان و انسان‌ها قرار می‌دهند.
لزوم اجرای طرح جامع آب و فاضلاب اهواز
وی درخصوص شوری آب رودخانه کارون افزود: یکی از عوامل شوری آب این رودخانه ورود پساب‌های کشاورزی است که رفته رفته موجب شوری خاک، جذب سدیم و بلا استفاده شدن زمین‌های کشاورزی خواهد شد و اگر بتوانیم مانع ورود این پساب‌ها شویم کمک بزرگی به محیط زیست کرده‌ایم. سد گتوند نیز موجب افزایش 25 درصدی شوری آب کارون شده و این معضلی است که باید با عزم ملی و برنامه زمانبندی شده هرچه سریع تر برای حل آن چاره اندیشی شود.
مدیر کنترل کیفیت آبفای اهواز درباره فاضلاب‌های بیمارستانی گفت: خوشبختانه همه بیمارستان‌های اهواز ملزم به داشتن تصفیه خانه فاضلاب شده‌اند و فاضلاب‌های بیمارستانی پس از تصفیه وارد فاضلاب روهای شهری و سامانه جمع‌آوری می‌شود. اجرای طرح جامع آب و فاضلاب اهواز ضروری است و ساماندهی وضعیت آب و فاضلاب این شهر نیازمند تخصیص اعتبار ویژه است تا بتوانیم خدمتی در‌شأن مردم به آنان ارائه کنیم.
ارتقای سطح کیفی آب رودخانه کارون
«احمد سیاحی» معاون اسبق عمرانی استانداری خوزستان نیز در این خصوص با اشاره به جمع‌آوری پساب‌ها و فاضلاب‌های ورودی به رودخانه کارون گفت: یکی از مهم‌ترین وظایف ما حفظ و حراست از رودخانه کارون و ارتقای کیفیت آب این رودخانه است، چرا که نزدیک به 80 درصد آب مورد نیاز شهرهای خوزستان از کارون بزرگ تأمین می‌شود. وی با اشاره به مصوبه شورای عالی آب در خصوص طرح احیای کارون افزود: نزدیک به 7 هزار و 800 میلیارد تومان بودجه برای احیای کارون در نظر گرفته شده که قرار است برای سال 95، 90 میلیارد تومان آن ابلاغ شود که محل تأمین اعتبار آن هم مشخص شده است. برای جمع‌آوری فاضلاب‌های صنعتی، شهری و روستایی، پساب‌های کشاورزی و لایروبی کارون برنامه‌ریزی کرده‌ایم و امیدواریم بتوانیم با اجرای این برنامه‌ها شاهد ارتقای سطح کیفی آب رودخانه کارون باشیم.
سیاحی با اشاره به تصفیه خانه‌های فاضلاب غرب و شرق اهواز گفت: با پیگیری‌های صورت گرفته، تصفیه‌خانه شرق اهواز بزودی تکمیل و به بهره‌برداری خواهد رسید و در تلاش هستیم از طریق فاینانسور چینی تصفیه‌خانه غرب اهواز را توسعه دهیم و به روز‌رسانی کنیم.
سالم‌سازی آب کارون
«شکرالله سلمان زاده» معاون‌بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز هم در مورد سلامت آب شرب شهر اهواز اظهارداشت: آب رودخانه کارون پس از سالم‌سازی در تصفیه خانه‌های آب و فاضلاب اهواز وارد لوله‌ها شده و در اختیار مردم قرار می‌گیرد. آب خروجی از تصفیه خانه‌ها از نظر میکروبی سالم است اما به لحاظ مزه، سختی و وجود سایر مواد شیمیایی کیفیت مطلوبی ندارد.
سلمان‌زاده با اشاره به فرسودگی شبکه توزیع آب اهواز افزود: یکی دیگر از عواملی که موجب آلودگی آب می‌شود فرسودگی شبکه توزیع و شکستگی‌هایی است که باعث می‌شود در ساعات افت فشار مکش معکوس ایجاد و آب دچار آلودگی شود که در این مواقع اگر کلر باقی مانده در آب کافی نباشد می‌تواند برای سلامت مردم خطرآفرین باشد.اگر آب گل آلود باشد برای شرب مناسب نیست وآب شرب باید به لحاظ ظاهری، ترکیبات شیمیایی و وجود نداشتن عوامل میکروبی، کیفیت لازم را داشته باشد در غیر این صورت می‌تواند موجب بروز بیماری‌های کلیوی شود. در بیشتر مناطق شهر اهواز ممکن است آب از نظر میکروبی سالم باشد اما وجود عوامل شیمیایی، سختی بیش از حد و کدورت موجب می‌شود امکان استفاده از این آب برای شهروندان وجود نداشته باشد.
رئیس مرکزبهداشت خوزستان در مورد تهیه آب از تصفیه کن‌ها، گفت: یکی دیگر از خطراتی که شهروندان اهوازی را تهدید می‌کند تهیه آب از کارگاه‌های آب شیرین کن است، چرا که در صورت استفاده نشدن از کلر، آب می‌تواند آلوده به عوامل میکروبی شود و سلامت مردم را به خطر بیندازد. برای همین منظور دریک سال گذشته کارگاه‌های آب تصفیه کن را ملزم به استفاده از کلر کرده‌ایم. همچنین استفاده از خودروهای فاقد استاندارد برای توزیع آب و بشکه‌های پلاستیکی  که چند بار پر و خالی می‌شود، از دیگر عوامل مهم آلودگی آب به شمار می‌رود.